TBMM'nin 2018 Bütçesinde Çay Konuşuldu

Çay ile ilgili çok önemli sorunlar olduğuna işaret eden Bekaroğlu, problemlerin çözüleceğine dair bir işaret olmadığını, zorunlu organik gübre uygulamasının rafa kaldırılıp kaldırılmadığını, uygulamanın gerçekleşmesi halinde üreticinin endişelerinin nasıl giderileceğini sordu. Bekaroğlu ayrıca, ÇAYKUR fabrikalarında çalışan geçici mevsimlik işçilerin sorunlarını da Bakan'a iletti. 

Bekaroğlu, konuşmasında şunları kaydetti: “Sayın Bakanım, ben İstanbul Milletvekiliyim, İstanbul 3’üncü Bölge Milletvekiliyim ama her bütçede Rize’yle ilgili konuşuyorum. Daha evvel Rize milletvekilliği yaptım. İstanbul’da da ağırlıklı bir şekilde -tabii, bütün seçmenin reyini aldık ama- Rizelilerin oyunu aldığımı düşünüyorum. 3’üncü bölgede de 200-250 bin Rizeli olduğuna dair rivayetler var.

Sayın Bakanım, çay stratejik bir ürün. Her şey stratejiden başlar. Mesela savaş için gıda stoku yapıldığında mutlaka çay konuluyor. Bu açıdan çayın stratejik bir önemi var.

Çayla ilgili çok ciddi problemler var. Ancak bu problemlerin çözüleceğine dair hiçbir işaret yok. Bölgede çay üretimi yapan aşağı yukarı 210 bin aile ciddi tedirginlikler yaşıyor.

Sayın Bakanım, bunları sizinle paylaşmak istiyorum.

Türkiye’de 250 bin ton civarında kuru çay üretiliyor, 300 bin ton kuru çay tüketiliyor. Bildiğiniz gibi, kaçak çay kullanıyor, 50 bin ton civarında çoğu kaçak yollarla giren çay tüketiliyor ama şu anda geçen sene uygulamaya konulacak diye ilan edilip, sonra büyük ihtimalle referandum dolayasıyla –hani tepkiler gelince, referandum vardı- geri çekilen, zorunlu organik gübre uygulama uygulaması var. Bu, bölgedeki çay üreticilerini ciddi bir şekilde tedirgin etmiş durumda.

Organik gübre kullanıldığında Sayın Bakanım, bölgedeki kuru çay üretimi üçüncü yılın sonunda 250 bin tondan yarısına, 125 -130 bin tona düşecek. Dolayısıyla Türkiye’ye yabancı kökenli çay gelecek. Yabancı çay da değişik ülkelerden geliyor, üretenler büyük tekeller. Bu tekeller çok ucuz bir şekilde üretiyorlar, çay daha da kaliteli hâle gelecek. Ancak Türk çayı bununla rekabet edemeyecek ve bölgedeki çaycılık ortadan kalkacak.

Vatandaşın, üreticinin temel endişesi ise organik gübre ile birlikte çayın üretimi yarı yarıya düşecek Üretici, “Ben zaten şu andakiyle geçinemiyorum. Ne olacak benim durumum?” diye soruyor. Zorunlu organik gübre uygulaması şimdi 2018 yılında ertelendi Sayın Bakanım. Bu bilgi size geldi mi? Ben size soru önergesi olarak sordum ama henüz cevap vermediniz. 2018’de ne olacağı belli değil. Bu konuyla ilgili herhangi bir araştırma yapılmış mı? Hangi gübre kullanılacak inorganik, kimyasal gübreler yerine? Nasıl kullanacak? Vatandaşın, üreticinin kaybı nasıl giderilecek? Bu konularla ilgili hiçbir açıklama yok ve müthiş bir belirsizlik var.

Sadece ÇAYKUR’da değil ama diğer kurumlarda da olan önemli bir sorun var: Geçici mevsimlik işçiler Bu işçilerle ilgili çok ciddi bir sıkıntı var.

Sayın Bakan, bizde 4 en fazla 5 ay çalışıyor, 6 ay çalışmadığı için maaş alamıyor daha sonra, primleri yatırılmıyor ve işsiz de sayılmıyorlar. Bu çalışanlara işsizlik fonunda işsizlik ödemesi yapılmalı ya da işçi kadrosuna geçirilmeliler. Burada gerçekten bir zulüm var.

Çay ve ÇAYKUR’la ilgili sorularımı tekrar ediyorum: Bu organik gübre uygulamasıyla ilgili ciddi bir problem var. 2017 çay sezonu Eylül ayı sonu itibarıyla bitmiştir. Bu sezon organik gübreye geçişle ilgili herhangi bir çalışma var mı? Zorunlu organik gübreye geçişe 2018 çay sezonunda kesin başlanacak mı? Kimyasal gübrenin yarattığı zararların giderilmesi için ne yapacaksınız? Olası verim düşüşünün telafi edilmesi için ne tür destekler düşünüyorsunuz? Zorunlu organik gübre konusunda çeşitli spekülasyonlar var. Gerçekten iptal edilmesi söz konusu mu?

Son soru: Organik gübre kullanımının zorunlu hâle getirilmesi organik tarıma geçiş anlamına geliyor mu? Bu konuyla ilgili eğer geçilir de verim düşerse çay fiyatları yükselecek, tüketici nasıl korunacak? Teşekkür ederim."