Rize`nin Tek Yalısı Yıkılacak

Rize’de merkez Müftü Mahallesi’nde Atatürk Caddesi üzerinde bulunan şehrin  sivil mimari örneklerinden günümüze kadar ulaşan  tek yalısı; yapılacak olan alışveriş merkezi yüzünden yıkılmak isteniyor. Kamu yararı taşımamasına ve alternatif yollar olmasına rağmen; şahıslara ait özel alışveriş merkezinin önündeki mevcut yola Karayolları Bölge Müdürlüğü tarafından;   Güney Çevre Yolu ile Karadeniz Otoyolunun viyadükle bağlanması projesinde yer alan yan yollar kapsamında sadece iki şerit  daha eklemek için  şehrin kültürel mirasının bir parçası olan Kültür Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından korunması gereken  kültür varlığı olarak tescilli  tek yalısı yıkılmak isteniyor. Halbuki yıkılmak istenen yalı ile Çaykur Genel Müdürlüğü lojmanlarının önünde bütün alt yapısıyla bitmiş, araba park yeri şeklinde kullanılan dört şeritlik genişlikte atıl duran Cumhuriyet caddesi kullanılıp hem devlet milyonlarca lira istimlak bedeli ödemekten kurtarılabilir hem de yalı ve çevresindeki birçok bina yıkımdan kurtarılabilir. Yine aynı proje kapsamında ve yalının yirmi metre yanında, aynı hizada bulunan, şehrin yetiştirdiği önemli şahsiyetlerden Rahmetli Zavendikli Mustafa Yıldız Hocaefendi’nın değerli emaneti Erkek Kuran Kursu da yıkılacak binalar arasında yer alıyor. 

Öte yandan Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın hemen her konuşmasında Rize’ye özgü sivil mimariye dikkat çektiği,  önem verdiği bilinmekteyken, hatta bu nedenle şehirdeki kamu binaları özellikle bu mimariye uygun yapılmaya çalışılırken, şehrin koruma altındaki  tek yalısının alternatif yol olduğu halde  yıkılmak istenmesi ilginç bir tezatlık içeriyor.

Yalının geçmişi sahibi döküm ustası olan Hacı Bayram Durmuş’un yaptığı top ile  İslampaşa mevkiinden  karaya çıkan Rus askerlerine  top atarak 1915 Yılında  Rus işgaline karşı direnişte bulunmasına kadar uzanıyor.   Şehrin   son sivil mimari örneği tek yalısı olan ve aynı zamanda  Avrupa Topluluğu kültürel miras envanterine kayıtlı bulunan; yerli ve yabancı pek çok   turistin ilgisini çeken    binanın yıkılması durumunda  Rize; turizmde  marka olma yolunda  çok  önemli bir değerini kaybetmiş olacak.