Gümrük kapılarında tarihi dönüşüm

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, TOBB'un iştiraki Gümrük ve Turizm İşletmeleri AŞ'nin (GTİ) bugüne kadar modernize ettiği tesislere 500 milyon doların üzerinde yatırım yaptığını belirterek, "Her yıl gümrük tesislerinin bakım-onarım, aydınlatma ve bunun gibi operasyonel giderleri için 20 milyon doların üzerinde bir maliyet oluşuyor." dedi

Hisarcıklıoğlu, AA muhabirine, "26 Ocak Dünya Gümrük Günü" dolayısıyla, TOBB'un bu konudaki faaliyetlerine ilişkin açıklamalarda bulundu.

İlk olarak 2002 yılında İpsala Gümrük Kapısı'nın modernizasyonunu üstlendiklerini hatırlatan Hisarcıklıoğlu, ardından 2005 yılında kurulan iştirakleri Gümrük ve Turizm İşletmeleri AŞ, TOBB, 137 oda ve borsanın ortaklığıyla "Yap-İşlet-Devret" modeli çerçevesinde modernizasyon çalışmalarına devam ettiklerini anlattı.

Hisarcıklıoğlu, Gümrük ve Turizm İşletmeleri AŞ'nin 2005 yılında Habur Sınır Kapısı'nın modernizasyonuyla faaliyetlerine başladığını ve sırasıyla Cilvegözü, Hamzabeyli, Kapıkule, Nusaybin, Esendere, Çıldır-Aktaş, Dilucu sınır kapılarının ve eski adıyla Halkalı, şimdiki adıyla Muratbey Gümrük Müdürlüğü olmak üzere 9 tesisi modernize ettiğini bildirdi.

TOBB eliyle şu ana kadar toplamda 10 gümrük kapısının modernizasyonunun tamamlandığına işaret eden Hisarcıklıoğlu, Kapıköy Gümrük Kapısı çalışmalarının bitirilmesiyle bu sayının 11 ulaşacağını kaydetti.

Hisarcıklıoğlu, gümrük kapılarının modernizasyonun yanında, Kapıkule ve Hamzabeyli gümrük kapılarına hizmet etmesi amacıyla 2 tır parkı tesisinin de Gümrük ve Turizm İşletmeleri AŞ tarafından hizmete açıldığına değinerek, "Yenileme kapsamında tüm tesislerde idari ve ticari binalar, giriş-çıkış kontrol üniteleri, arama hangarları, kaçak eşya depoları, peronlar, kantarlar, sosyal tesisler, tır park alanları inşa edildi. X-ray araç tarama, kartlı geçiş, kapalı devre kamera ve güvenlik sistemleri en modern halleriyle uygulandı. Bu yatırımların tamamı, Gümrük ve Turizm İşletmeleri AŞ'nin öz kaynaklarından karşılandı. Yolcuların ve tır şoförlerinin kullanımı için restoran, market, tuvalet gibi alanlar ile gümrüksüz satış mağazaları da tesis edildi." diye konuştu.

"5,5 milyon araç ve 19 milyon yolcuya hizmet"

Hisarcıklıoğlu, GTİ AŞ'nin bugüne kadar modernize ettiği tesislere 500 milyon doların üzerinde yatırım yaptığına dikkati çekerek, her yıl gümrük tesislerinin bakım-onarım, aydınlatma ve bunun gibi operasyonel giderleri için ise 20 milyon doların üzerinde harcama yapıldığını belirtti.

GTİ AŞ'nin, modernizasyon projelerinin yüksek finansman yükünü üstlenmekle beraber, ilave istihdam ve ekstra vergi geliri de yarattığının altını çizen Hisarcıklıoğlu, şirketin sınır kapılarındaki verimliliği arttırarak, dış ticaretin gelişmesine de katkı sağladığını vurguladı. Modernize edilen sınır kapılarında, saatler süren beklemelerin dakikalara indiğine ve kilometreleri bulan araç kuyruklarının önüne geçildiğine işaret eden Hisarcıklıoğlu, geçen yıl 5,5 milyon araca ve 19 milyonun üzerinde yolcuya hizmet verildiğini aktardı.

Hisarcıklıoğlu, gümrüklerin değişen mevzuat ve karşı ülkelerin uygulamalarına göre sürekli yenilenmesi gerektiğini söyledi. Bu kapsamda gümrük kapılarında trafik akışının rahatlatılmasını, işlem sürelerinin hızlandırılmasını, uluslararası standartlarda hizmet sunulmasını, sınır kapılarının imajının pozitif yönde geliştirilmesini ve ülke tanıtımının en iyi şekilde yapılmasını hedeflediklerini bildiren Hisarcıklıoğlu, modernizasyonla sağlanan teknik imkanlarla, yasadışı mal ve insan kaçakçılığıyla etkin mücadele vermeyi amaçladıklarını söyledi.

Türkiye'nin en fazla tır geçiş sayısına sahip sınırının, GTİ AŞ tarafından 2006 yılında işletilmeye başlanılan Habur Gümrük Kapısı olduğu ve geçen yıl 1 milyonun üzerinde tırın tesisi kullandığı bilgisini paylaşan Hisarcıklıoğlu, Avrupa'ya açılan en önemli gümrük kapısı olan Kapıkule Gümrük Kapısı'nın da yılda 6 milyonun üzerinde yolcuya ev sahipliği yaptığını kaydetti.

"Sarp ve Kapıköy Gümrük Kapıları açılacak"

Hisarcıklıoğlu, 2009 yılında açılan Sarp Gümrük Kapısı'nın işletme süresi devam ederken, Türkiye ile Gürcistan arasında kimlikle geçiş uygulamasının başlamasıyla artan yolcu ve araç trafiğini karşılayacak şekilde kapasitesinin arttırılması talebi geldiğini belirterek, "Bu kapsamda mevcut proje revize edilerek, yeni bir gümrük kapısı inşaatı başlatıldı. Yenilenen Sarp Gümrük Kapısı ve İran ile artan ticarete olumlu katkı sağlayacak, inşaatı devam eden Kapıköy Gümrük Kapısı'nın da hizmete açılması planlanıyor. İpsala Gümrük Kapısı'nın modernize edilmesine ilişkin sözleşme geçen yıl sonu itibarıyla imzalandı, bu kapımızı da bir an evvel yenileyerek, hizmete açacağız." ifadesini kullandı.

Ticaret Bakanlığının, son 10 yılda elektronikleşme ve dijital çağa ayak uydurma noktasında büyük ilerleme kaydettiğinin altını çizen Hisarcıklıoğlu, birçok dış ticaret işleminin artık ilgili idareye fiziken gitmeye gerek kalmadan, elektronik ortamda yapılabildiğini anlattı. Dijitalleşme sayesinde dış ticaretle uğraşan üyelerin, birçok işlemi kağıtsız halledebildiğini dile getiren Hisarcıklıoğlu, gümrüklerde bürokrasisinin asgari seviyede olduğunu vurguladı.

Hisarcıklıoğlu, "yerinde gümrükleme" uygulamasıyla firmaların iç gümrüklere uğramadan, kendi depolarında gümrükleme işlemlerini tamamlayabildiklerini söyledi. Böylece zaman, maliyet açısından dış ticarete pozitif katkı sağlandığına işaret eden Hisarcıklıoğlu, son dönemde Ticaret Bakanlığının diğer kamu kurum ve kuruluşlarla yaptığı veri paylaşımıyla, gümrüklerde birçok işlemin tek pencere sistemi üzerinden yapılabildiğini de aktardı.