Sezon Geldi Çattı, Atmacacılar Pusuya Yattı
Doğu Karadeniz'de, Rize ve Artvin'de yıllardır sürdürülen atmacacılık kültürü sezonun gelmesiyle birlikte dededen toruna, babadan oğul'a miras bırakılan gelenek her yıl olduğu gibi bu yıl da yeniden hayat buluyor.
Doğu Karadeniz'de her yıl Ağustos, Kasım aylarında yapılan atmacacılık, bu yıl özellikle sosyal paylaşım ağlarında güzel karelere de sahne oluyor. Dana burdu denilene ve esasında tarım zararlısı olarak bilinen bir böcekle başlayan serüven finalde duruşu, ihtişamı ve güzelliğiyle bir çok türküye konu olan Atmaca ile son buluyor.
Doğu Karadeniz´de, Rize ve Artvin´de kültürel yaşamın bir parçası haline gelen atmacacılık dana burnunun, örümcek kuşunu, örümcek kuşunun da Atmacayı tutmasıyla son bulan uzun, zor ancak bir o kadar da keyifli bu yolda, yüzyıllardır süre gelen bir gelenek itina ile yaşatılmakta.
Göçebe bir kuş olan Atmaca yüz yıllardır Doğu Karadeniz'de yaşam süren halka kültür mirası olarak atalardan kalma bir miras. Her yıl Kuzeyden güneye göç etmeye başlayan atmacaları takibe alan atmaca sevdalıları, Örümcek kuşuyla çıktıkları yüksek tepelerde, özel ağ düzenekleri kuruyor, ağaç dalları ve yapraklarla kamufle olarak atmaca bekliyor. Atmaca tutkunları yakaladıkları ve büyük bir titizlikle besleyip baktıkları atmacalarla, kimi zaman kahve sohbetlerine, kimi zaman dernek çatısı altında yapılan toplantılara ve kimi zamanda bıldırcın avlama adına sahaya götürüyor. Öyle ki; Doğu Karadeniz´de, gururlu, asil bir atmacayı kolunda taşımak ayrıcalıktır. Atmacalar bu yüzden pek çok kişiyi uzun yıllardır peşinden sürüklüyor.
Atmaca Yakalama Serüveni:
Ağustos ayının sonunda, atmaca göçü kuzeyden güneye başlar. Bu göçün başladığı ağustos sonları ile bittiği kasım ortalarına kadar devam eden atmacacılık bir gelenek olarak uzun yıllardır Rize ve Artvin'de uygulanıyor. Atmaca yakalamak için, ormanlık alandaki küçük açıklıkta ağaç dallarını kullanarak gizlenebilecek bir ortam hazırlanır. Hazırlanan ortam, atmacaların göç sırasında geçtikleri bir nokta olmalıdır. Atmaca yakalarken kullanacak ağ gerilir. Sopanın ucundaki tuzak, kuş ağın arkasında oynatılır. Oynayan kuşu kapmak için gelen atmaca bu ağa takılır. Ağdaki atmaca incitmeden çıkarılır. Yakalanan atmacanın genç bir dişi olması tercih edilir. Çünkü genç kuşlar daha kolay eğitilebilir ve erkeklere oranla daha iri bıldırcın avlarlar. Atmacaların çok azı iyi eğitilebiliyor ve atmacacılar yakalanan bir atmacanın eğitilip eğitilemeyeceğini davranışlarından hemen anlaşılabiliyor. Eğer huyları beğenilmez ise, tekrar doğaya geri bırakılır. Ekim ayı bittiğinde bıldırcın geçişi biter. Bu atmaca ile atmacacı arasındaki beraberliğin de sona ermesi demektir. Atmacacı birkaç aydır yanından ayırmadığı atmacasını ve kızıl sırtlı örümcek kuşunu tekrar doğaya salar. Onlar göçlerine devam ederler. Atmaca tutkunları da büyük bir özlemle gelecek yılı beklerler.