Rize Cumhuriyet Meydanında Tartışmalar Bitmiyor
Atatürk heykelinin kaldırılacağı tartışmaları ile gündeme gelen Rize 15 Temmuz Demokrasi ve Cumhuriyet Meydanı, şimdi de yıkıldığı iddia edilen türbe ile gündemde.
Rize Belediyesi Meclisi’nin 2014 yılında aldığı kararla 15 Temmuz Demokrasi ve Cumhuriyet Meydanı yeni meydan projesi ile revizyon kapsamına alınmıştı. Projenin ilanının ardından başta Atatürkçü Düşünce Derneği Rize Şubesi, meydanda bulunan Atatürk heykelinin yıkılacağı iddiası ile tepki göstermişti. Tepkiler artınca Rize Belediyesi heykelin yıkılmayacağını, sadece proje inşaat sürecinde taşınarak, yerine farklı bir Atatürk heykelinin konulacağını duyurmuştu. Buna rağmen tepkiler devam etti. Son olarak CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, 26 Ekim 2016 tarihinde TBMM’ye yazılı bir soru önergesi verip, heykelin kaldırılıp kaldırılmayacağını sordu.
Rize meydanı ile ilgili heykel tartışmaları sürerken, önceki gün devam eden kazı çalışmaları sırasında 300 yıllık olduğu tahmin edilen mezar taşlarına rastlanıldı. Rize meydanının altında tarihi bir mezarlık bulunduğu iddialarına bir de ortaya atılan 1900’lü yılların başlarına ait bir fotoğraf ile meydanda bulunan bir türbenin yıkıldığı iddiaları eklendi. Fotoğrafta bugünkü Atatürk heykelinin bulunduğu yerde bir türbe görülüyor.
Konuyla ilgili açıklama yapan Araştırmacı-Tarihçi Recep Koyuncu, “1920'li yıllarda bugünkü meydanda Kadiri Tarikatı Şeyhi Şeyh Ali Semerkandi’nin türbesi bulunuyordu. 1925 yılında Rize’nin ilk Valisi 'Deli Hurşit' lakaplı Mehmet Hurşit Efendi, türbeyi yıktırarak yerinde bugünkü meydanın temelleri oluşturuldu. Yine aynı şekilde meydanda bulunan mezarların bir bölümü kaldırılırken, bir bölümü ise bugün kullanılan caddelerin altında bırakıldı” dedi.
Koyuncu, Rize meydanında ilk önce dikili bir taş bulunduğunu, ardından Atatürk heykeli dikildiğini ifade edip, “İlk Atatürk heykelinin ne zaman dikildiği bilgisine ulaşamıyoruz. Ancak kaldırılıp yerine çay yaprağı heykeli konulduğunu biliyoruz. Atatürk heykeli ise Çayeli ilçesine taşınmış. 19 Mayıs 1983 yılında ise çay yaprağı heykeli kaldırılarak yerine bugünkü Atatürk heykeli konulmuş” dedi.
A.N