HES`lere karşı direnen Rizeliler, halkı "Sularına sahip çıkmaya" çağırdı

HES`lere karşı direnen Rizeliler, halkı 'Sularına sahip çıkmaya' çağırdı

HES`lere Karşı Mücadele Veren Köylülerden Rize`deki Belediyelere ve Rizelilere Çağrı…

Deniz dolgusunun yanında taşocakları, maden çalışmaları, dere ıslahları ve hidroelektrik santrallerine (HES) karşı mücadele eden Rizeliler, bölgede yaşanan sel ve heyelanlara karşı mücadelesinden vazgeçmiyor, ilgili ve yetkililerle bölge halkını, yaşanacak yeni felaketler konusunda da uyarıyor. İneğini satıp banka kredisi çekerek HES'lere karşı açtığı davaları kazanan ve projeleri iptal ettirmesine karşın sürdürülen çalışmalara karşı da mücadele etmekten vazgeçmeyen 'Yurttaş Kazım' Kazım Delal ve arkadaşları tarafından sürdürülen hukuksal mücadele ile adını duyuran Rize'nin Küçükçayır (Andon) Köyünde bu kez başka bir HES mücadelesi daha devam ediyor.

  Yaylalar ve 300 Bin Nüfusa İçme Suyu

 Rize kent merkezi ile birlikte 9 belediye, 26 köy ve yaklaşık 300 bin nüfusun içme suyunun sağlandığı, Rize Belediyesince işletilen Andon İçme Suyu Tesislerinin de bulunduğu Salarha Vadisinin en üst bölümündeki Küçükçayır Köyü, yaklaşık 10 yıldır HES, taşocağı ve konkasör tesislerinin sarmalından kurtulamıyor.

Aynı zamanda İkizdere'nin Çağırankaya Yaylası, Güneysu'nun Handüzü Yaylası ile dünyaca ünlü Andon Ilıcalarının bulunduğu ve Turizm Bölgesi ilan edilen bölgenin bir bölümü de heyelanlı saha olarak belirlenmiş. Bakanlıkların çeşitli kararlarıyla korunan, fauna ve flora bakımından barındırdığı endemik türleriyle de dikkat çeken bölgede daha önce yapımı planlanan Ambarlık HES projesi ile birlikte 2 ayrı taşocağı ve konkasör tesisine karşı 3 ayrı dava açılmış ve 'yürütmeyi durdurma ve iptal' kararları alınmıştı.Alınan 'iptal' kararlarına karşı Bakanlıkların farklı bir HES projesine daha 'ÇED Olumlu Raporu' vermesine karşı da mücadele eden köylüler, Andon Ilıcaları ile Handüzü ve Çağırankaya Yaylalarını birbirine bağlayan ve içme suyu kaynaklarının bulunduğu bölgede yapılması planlanan Göl HES projesine karşı da Rize İdare Mahkemesi'nde 'yürütmeyi durdurma ve iptal' davası açtı.

"Verecek 1 Dirhem Su Yok!"

Bölgenin içme suyunun sağlandığı Taşlıdere Havzasını besleyen Askaroz Deresi üzerinde, Katılım Enerji şirketi tarafından yapımı planlanan 6,6 megavat kurulu gücündeki Göl I-II-III regülatörleri ve HES projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen ‘ÇED Olumlu Kararı’na karşı Rize İdare Mahkemesinde açılan davada, ilk olarak 26 Aralık 2015 Perşembe günü, keşif ve bilirkişi incelemesi yapılamasına karar verildi.

Olumsuz hava koşulları ve HES şirketinin talepleri üzerine bölgedeki Bilirkişi İncelemesi 22 Nisan 2016'ya ertelendi ve heyet aynı tarihte bölgede Keşif yaptı. Keşif sonrasında oluşturulan Bilirkişi Raporu'nun yine Bakanlığın 'ÇED Olumlu Raporu' doğrultusunda olduğunu kaydeden ve daha önce de Ambarlık HES ile iptal edilen Rize Belediyesi'nin 'içme suyuna HES' projesine karşı açtığı davalar nedeniyle Rize Belediyesindeki işinden atılan, köylülerden Yusuf Esir, HES'lere verecek bir dirhem dahi sularının olmadığını kaydetti.

  Köylülerin açtığı davanın 'karar duruşmasının' 5 Eylül Pazartesi günü Rize İdare Mahkemesi Duruşma Salonunda yapılacağını kaydeden Esir, suyuna-toprağına-havasına ve yaşam alanlarına sahip çıkan herkesi bu duruşmada kendilerine destek olmaya çağırdı. HES projesine karşı köylülerle birlikte davaya müdahil olan Küçükçayır Köyü Muhtarlığı ise, Andon İçme Suyu Tesislerinden içme suyu temin eden belediyeler ve köylerin muhtarlarını da 'sularına sahip çıkmaya' çağırdı.

 Aynı Köyde 4 Ayrı İçme Suyu Tesisi 2 Ayrı HES!

Küçükçayır Köyü Muhtarı Recep Ali Çil imzasıyla bölgeden içme suyu sağlayan 9 belediye başkanlığına gönderilen davet çağrısında, "Bilindiği gibi başta Rize’miz olmak üzere, belediyeniz ile birlikte 9 ayrı belediye ve 26 köyün ve toplamda yaklaşık olarak 300 bin kişinin İçme Suyunun sağlandığı Büyük Andon İçme Suyu Projesi ve Tesisinin de yer aldığı ve ayrıca, Güneysu ilçemiz ile birlikte Küçükçayır Köyümüz ve Muradiye Beldemiz ile bağlı köylerinin İçme Suyu Projelerinin de bulunduğu Taşlıdere Havzasının Salarha Vadisi Andon (Küçükçayır) Mevkiinde yapımı planlanan hidroelektrik santral (HES) ve yanındaki taşocağı ile konkasör tesisleri gibi çalışmalar yapılmaktadır" ifadelerine yer verildi.

Geri Dönüşümsüz Zararlar

 Bölgenin özellikli bir yapıya sahip olduğu belirtilen çağrıda, "Bu çalışmalar, bölgemizdeki doğal yaşamı, çevreyi, fauna ve flora ile birlikte endemik türleri de olumsuz yönde ve geri dönüşümü olmayan şekilde etkileyeceği, zararlar vereceği gibi; İçme Suyu Tesisleri ve projelerini de olumsuz olarak etkileyecek ve verimi, su varlığı ve kaynaklarını da geri dönüşümsüz şekilde yok edecektir. Söz konusu HES projelerinden en önemlisi olan ve aynı zamanda Turizm Bölgesi de olan bölgenin en üst kısmında, Andon-Handüzü ve Çağırankaya Yaylalarını da kapsayan alanda olumsuzluklara yol açacak olan Göl HES Projesi ve regülatörleri için açılan ve devam eden dava sürecinde son aşamaya gelindi" dendi.

Önemli Dönüm Noktası

Çağrıda, 5 Eylül Pazartesi günü sabah saat 09.00’da Rize Adliye Sarayındaki Rize İdare Mahkemesi Duruşma Salonunda, karar duruşması yapılacağı vurgulanan çağrı metninde ayrıca şu ifadelere de yer verildi: "Sizleri de, yüzyıllardır ata ve dedelerimizin üreterek var ettiği ve koruyarak bizlere kadar ulaştırdığı, gelecek nesillerin bizlere emaneti olan doğal yaşam alanlarımız ve doğal güzelliklerimize; bu ve bunun gibi projelerle yok edilmek istenen endemik türlerimiz, fauna ve floramız, sosyal ve kültürel yaşantılarımız, tarihimiz ve hepsinden önemlisi suyumuza, toprağımıza ve havamıza sizleri de bizimle birlikte sahip çıkmaya ve bu duruşmada yanımızda olmaya çağırıyoruz. Unutmayınız ki, bugün suyuna, toprağına ve havasına sahip çıkamayanlar yarın bir gün özgürlüğüne, bağımsızlığına ve yaşamına da sahip çıkamaz ve uğruna mücadele edecek hiçbir değeri kalmaz. Bu önemli ve dönüm noktası sayılacak duruşmada sizi de yanımızda görmek istiyoruz!"

 Köylülerden Ortak Tavır

 Daha önce HES projelerine karşı verdiği mücadelede Yurttaş Kazım’ı yalnız bıraktıklarını kaydeden Küçükçayır Köylüleri, yaşanan gelişmelerden sonra artık hiçbir HES projesine izin vermeyeceklerini vurgulayarak, HES projelerine karşı ortak bir tavır oluşturulması yönünde kararlar aldı.

DEKAP’tan Destek

 Derelerin Kardeşliği Platformu’ndan yapılan açıklamada ise ülke genelinde bütün vadilerde, köylülerin ve yaşam savunucularının HES’lere karşı verdiği her türlü mücadelede olduğu gibi Salarha Vadisi ve Küçükçayır Köylülerinin de verdiği mücadeleye sonuna kadar destek olunacağı kaydedildi.

 HES Projesinin Danışmanı Başka Bir HES'te Bilirkişi

 Öte yandan, karar duruşması yapılacak olan Göl HES projesine danışmanlık yaptığı ve rapor hazırladığı ortaya çıkan Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Biyoloji Anabilim Dalı Hidrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Tahir Atıcı, Yurttaş Kazım'ın 4.kez dava açtığı Ambarlık HES’e karşı açılan davada Bilirkişi heyetinde görevlendirilmişti.

Ç.Ö