Elektrik abonesi kaçak bedelini nasıl geri alacak

Tüketicilerin elektrik faturalarının yüzde 14'ünün kayıp kaçak ücreti olarak ödediğini belirten Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Haşmet Atahan, 30 milyon aboneden haksız yere alınan rakamın en az 25 milyar ile 50 milyar TL arasında olduğunu söyledi.

Sabah Gazetesi'nde yer alan habere göre; TÜKODER Başkanı Haşmet Atahan, “Daha önce, kayıp kaçak konusunda tüketici örgütleri olarak yaptığımız itirazlar, kamuoyu baskısı oluşturdu. Tüketicilerimizin tepkisi nedeniyle, dağıtım şirketleri yöneticileri ve düzenleyiciler, faturalardan kayıp kaçak kalemini kaldırdı. Burada yapılan şey tamamen bir aldatmacaydı. Kayıp ve kaçak olarak faturalarımıza yansıtılan çalıntı elektrik bedeli yine eklenmeye devam edildi” dedi.

“Bu sorun, daha önceki hiçbir sorunla karşılaştırılamayacak ölçüde büyük, etkileri mali ve idari yönden olağanüstü derin ve sarsıcıdır” diyen Atahan, “2014 yılı itibariyle Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvuru sayısı yaklaşık bir milyondur. Oysa Türkiye genelinde 37 milyon (EPDK verilerine göre tam sayısı, 36.861.757) abone bulunuyor. Resmi kurumlar dışında, kayıp kaçak bedeli kesintisi nedeniyle yaklaşık 30 milyon abone davacı özelliği taşıyor” dedi.

Atahan kayıp kaçak elektrik bedelinin 25 ile 50 milyar TL arasında olduğunu açıkladı. Atahan şöyle konuştu:

“Konut tüketiminde, abonelerin aylık alt sınırı 50, üst sınırı 100 Türk Lirası (TL) ödediğini ortalama veri kabul ettiğimizde tüketiciler yıllık olarak, ortalama en az 600 TL en çok 1.200 TL ödüyorlar.

Abonelerin ödediği bedelin yaklaşık % 14’ünün kayıp kaçak bedeli olduğu dikkate alınırsa, tüketiciler yılda ortalama en az 84 TL ile en çok 168 TL kayıp kaçak bedeli ödemek durumunda kalmışlar.  Bu durumda tüketicilerimiz, geçmiş yıllarda daha düşük ücret tarifesine göre ödeme yapmış olsa da ödediği yıl itibariyle, yasal faizini de isteme hakkı bulunduğundan, 2014’te ödenen kayıp kaçak bedelini diğer yıllar için de emsal olarak alabiliriz. Tüketicilerimizin, 10 yıllık süre için (84x10=) 840 TL ile (168x100=) 1.680 TL arasındaki bir bedelin geri ödenmesini isteme hakkı var.

30 milyon abonenin dava açması ve hakkını araması durumunda, toplam ödenecek olan miktar en az 25 milyar 200 milyon ile 50 milyar  400 milyon TL arasında bir rakam. Elektrik dağıtım şirketleri, on yıl içinde haksız bir şekilde tüketicilerin 25 milyar ile 50 milyar TL arasındaki çok ciddi büyüklükte bir parasını gasp etmiştir.”

Dava konusu alacak tutarları 2.000 TL altında olması nedeniyle, Tüketici Hakem heyetlerine başvurmaları gerekiyor. Eğer 2.000 TL üzerinde bir dava söz konusuysa Tüketici Mahkemesi’ne dava açılması gerekecek. Dağıtım şirketlerinden 10 yıllık ödediği bedeli ve kayıp kaçak bedelini gösterir bir belgeyi alarak Tüketici Hakem Heyeti’ne bir dilekçe ile başvurmalılar. En yakın tüketici derneğine başvurarak, gerekli hukuki yardımı ve desteği almasını öneririm.

Sadece 2014 yılı için 6 milyar TL olan haksız kesinti, 10 yıllık sürede, 25-50 milyar arası bir büyüklüğe ulaşıyor. Bu bedellerin tüketicilere ödenmesi durumunda, iflasa sürükleyeceği gerekçesiyle, dağıtım şirketleri siyasi iradeye baskı yapıyor. Tüketiciler kayıp kaçak bedeli olarak 10 yıl boyunca kendilerinden kesilen bedellerin kayıtlarını almak için dağıtım şirketlerine başvuruyor. Dağıtım şirketlerinde kuyruklar oluşuyor. Tüketici Hakem Heyetleri’nde verilecek kararlara yapılacak itirazlarla tıkanıklık Tüketici Mahkemeleri’ne yansıyacak. Temyiz yoluna gidilmesiyle Yargıtay da tıkanacak.

Dağıtım şirketlerinin ve EPDK’nın, “Yetkili Mahkeme Danıştay’dır, Yargıtay’ın kararı emsal alınamaz” şeklindeki açıklamaları doğru. Bu anlayışla çözüm yolları tıkanıyor. (6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” özel bir kanun olup, tüketicilerin itiraz ve şikayetlerinin öncelikle yapılacağı ve incelenip karara bağlanacağı yerleri belirlemiştir. Tüketiciler, kayıp kaçak sorunu dahil olmak üzere satın aldıkları mal ve hizmetlerle ilgili her türlü şikayet ve başvurularını Tüketici Hakem Heyeti ve Tüketici Mahkemeleri’ne yapabilirler. Yargıtay’ın kararı emsal teşkil eder.

EPDK ve dağıtım şirketlerinin kayıp kaçak bedelini bir vergi kalemi haline getirmek istemeleri yasalara aykırıdır. Başkalarının çalıp tükettiği bir hizmetin bedelini, tüketicilerden vergi düzenlemesi ile alınması hukuka aykırıdır. Tüketicilerin 10 yıl geriye dönük olarak kayıp kaçak bedellerini isteme hakları doğmuştur. Yargıtay emsal kararı doğrultusunda bu hak engellenemez.